Column: De plaskater

Donderdagavond 18.40 uur. De telefoon gaat. Het was een drukke dag op de praktijk, de laatste patiënt is net de deur uit en we zijn bezig met wat afrondende werkzaamheden. Mijn collega en ik kijken elkaar aan.. zou dit iets spoedeisends zijn? Het zal niet de eerste keer zijn dat er een katteneigenaar op het laatste moment van de dag belt, omdat hij de situatie van de kat toch niet helemaal vertrouwt.

Mijn collega neemt op en ik hoor haar al snel vragen: ‘Ziet u er nog wel urine uit komen?’. Aan haar gezichtsuitdrukking te zien is het antwoord ontkennend. Daarna zegt ze: ‘Al twee dagen?!’ Ik weet direct hoe laat het is. Plaskater-alarm.

Een plaskater is niet zoals de naam doet vermoeden een plassende kater, maar juist een kater die NIET kan plassen. De reden dat een kat niet kan plassen, is meestal omdat er een steentje of ander materiaal vast is komen te zitten in de plasbuis en dit de doorgang van urine belemmert. U kunt zich wel voorstellen: dat voelt niet zo lekker. De kat heeft continu aandrang om te plassen en gaat vaak naar de kattenbak of probeert het op andere plekken, terwijl hij niet of soms slechts een aantal druppels kan plassen. Niet zelden gaat dit gepaard met krijsen van de pijn. Naarmate de tijd verstrijkt, krijgen de nieren het zwaar te verduren en komt de blaas op extreme spanning te staan. Als er niet wordt ingegrepen, zal de kat overlijden! Reden genoeg dus om bezorgd te zijn en om de kat direct naar de praktijk te laten komen.

Zo gezegd, zo gedaan. Kat Flip maakt een ellendige indruk op tafel en in zijn buik voel ik een forse sinaasappelgrote blaas die zeer pijnlijk is. Het is duidelijk: de blaas van Flip moet direct ontstopt worden. Ik zou willen dat ik hiervoor een loodgieter zou kunnen bellen, maar ik moet toch echt zelf aan de bak. We checken de nierwaarden van Flip in zijn bloed (die gelukkig nog goed waren), geven hem een roesje en proberen zijn plasbuis te katheteriseren. Dat klinkt misschien eenvoudig, maar dat kan nog een hele klus zijn. Gelukkig lukt het uiteindelijk om de katheter te plaatsen en kunnen we de blaas spoelen. We zien grote hoeveelheden zanderige urine verschijnen en als we de urine onder de microscoop bekijken, zien we wat we al verwachtten: heel veel blaasgruis, oftewel kristallen. In dit geval één specifiek type: struviet. Deze kristallen ontstaan als gevolg van verkeerde voeding (bijvoorbeeld brokjes met te veel plantaardig materiaal, het geven van te weinig natvoer). We zullen de voeding dus moeten aanpassen om ook de laatste kristallen op te lossen en om bovendien de vorming van nieuw gruis te voorkomen.

Gelukkig heeft dit verhaal een happy end voor Flip: de volgende dag mag hij de praktijk verlaten met de nodige medicatie en aangepaste voeding.

Echter, we maken het ook regelmatig mee dat het wat minder rooskleurig afloopt. Achteraf horen we meestal van de eigenaar: ‘Ja, ik zag wel dat hij de laatste tijd wat afwijkend gedrag had bij het gebruik van de kattenbak, maar ik dacht dat het niet zo’n vaart zou lopen’. Zo jammer! Het op tijd signaleren van problemen kan ervoor zorgen dat een kat niet als spoedpatiënt bij ons op tafel belandt. Dat scheelt een hoop ellende voor de kat en bovendien scheelt het u een hoop in de portemonnee.

Merkt u dat uw kat zich anders gedraagt als hij naar de kattenbak gaat, plast hij op rare plekken, plast hij steeds veel kleine beetjes, likt hij veel aan zijn achterkant of perst hij op de urine? Probeer dan wat urine te verzamelen, zodat wij dit in de praktijk kunnen nakijken! Hiervoor zijn bijvoorbeeld plastic kattenbakkorrels beschikbaar, die de urine niet opnemen. Wij helpen u graag verder.

Het zijn overigens vooral de katers die risico lopen op een blaasverstopping, omdat zij in tegenstelling tot poezen een nauwere plasbuis hebben. Steentjes lopen vaak vast in het penispuntje. Poezen raker minder snel verstopt, maar kunnen desalniettemin evenveel hinder ondervinden van blaasgruis.

Die donderdagavond konden we uiteindelijk om 20.30 uur naar huis. Maar ach, als dierenarts heb je geen ‘9 tot 5 baan’ en er was bovendien weer een kattenleven gered. Daar doe je het voor!

Lees ook: 'Urine van je kat opvangen doe je zo'.